Tysiące historii o drugim życiu (zdjęcia)

To wszystko nie byłoby to możliwe, gdyby nie zaangażowanie przyjaciół Fundacji DKMS – mediów, osób popularnych i środowiska medycznego, a także dawców i pacjentów. 15-lecie to idealny czas na to, aby podsumować osiągnięcia i przypomnieć momenty, które zapisały się wśród tysięcy historii o drugim życiu. 

Dawcy szpiku z bazy Fundacji DKMS – wczoraj i dziś 25 lutego 2009 roku – to właśnie wtedy odbyła się pierwsza akcja rejestracji potencjalnych dawców, zorganizowana przez Fundację DKMS. Wówczas do bazy potencjalnych dawców dołączyło 199 osób, a dziś jest ich ponad 1,9 miliona. Już kilka miesięcy później, we wrześniu, fundacja miała swojego pierwszego dawcę faktycznego. Dawczyni zarejestrowała się w maju podczas akcji w Kielcach a po dwóch miesiącach od tego momentu została poproszona o pomoc pacjentowi. Pobranie odbyło się metodą z krwi obwodowej (przypominającą donację krwi), a krwiotwórcze komórki macierzyste poleciały za ocean, by dać szansę na życie choremu ze Stanów Zjednoczonych. 

Od tego momentu baza potencjalnych dawców szpiku Fundacji DKMS zaczęła się powiększać, a wraz z nią wzrastała liczba pobrań komórek macierzystych lub szpiku od polskich dawców. W pierwszym roku działalności fundacji odbyły się tylko 4 pobrania a w 2023 roku – 1438 osób zostało dawcami szpiku, czyli o ponad 359 proc. więcej. To pokazuje, jak ogromny wpływ na pomoc pacjentom hematoonkologicznym ma powiększająca się baza dawców - im więcej potencjalnych dawców szpiku, tym więcej szans na drugie życia.

Komu na świecie pomogli polscy dawcy z bazy Fundacji DKMS? Lista krajów, z których pacjenci otrzymali szanse na życie od swoich „bliźniaków genetycznych” z Polski jest długa i znajdują się na niej: Polska, Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania, Hiszpania, Holandia, Kanada, Turcja, Czechy, Rosja, Australia, Szwecja, Szwajcaria, Austria, Litwa, Węgry, Słowacja, Finlandia, Norwegia, Grecja, Dania, Rumunia, Brazylia, Białoruś, Izrael, Chorwacja, Portugalia, Irlandia, Serbia, Indie, Estonia, Słowenia, Bułgaria, Ukraina, Iran, RPA, Chile, Nowa Zelandia, Macedonia, Urugwaj, Kolumbia, Kazachstan, Singapur, Hong Kong, Jordania, Arabia Saudyjska, Malezja. 

Można powiedzieć, że krwiotwórcze komórki macierzyste ratowały pacjentów niemal na całym świecie. Największy apel o rejestrację w bazie dawców szpiku w 2010 roku serca Polaków poruszyła Doda, która apelowała do fanów o pomoc dla swojego ówczesnego narzeczonego, walczącego z nowotworem krwi, ale także dla wszystkich osób, które czekały na pomoc swojego „bliźniaka genetycznego”.

Tak rozpoczęła się największa w historii Fundacji DKMS akcja rejestracji potencjalnych dawców szpiku. Po apelu artystki, przez Internet dołączyło do bazy prawie 40 000 osób. Były takie momenty, że Fundacji DKMS zawieszały się serwery, a pracownicy nie nadążali z rozpakowywaniem odesłanych pakietów rejestracyjnych. Dzięki apelowi Dody, z grupy zarejestrowanych potencjalnych dawców dziś jest już około 340 dawców faktycznych, którzy dali szansę na życie pacjentom z Polski i całego świata. Artystka zapisała się na kartach historii dawstwa szpiku i fundacji, dlatego nie mogło jej zabraknąć wśród gości specjalnych podczas wydarzenia z okazji 15-lecia, na którym podzieliła się swoimi wspomnieniami i emocjami. 

Najtrudniejszy moment – pandemia
Gdy w 2020 roku wybuchła pandemia COVID-19, granice państw zamykały się, a pacjenci walczący z nowotworami krwi czekali na krwiotwórcze komórki macierzyste, Fundacja DKMS stanęła w obliczu największego – niezwykle trudnego – wyzwania. Współpraca pomiędzy instytucjami i krajami, a także ekspresowe wdrożenie odpowiednich procedur sprawiło, że mogła nadal nieść pomoc i koordynować pobrania od dawców ze swojej bazy. Karetki w specjalnych walizkach transportowały pobrany materiał przeszczepowy do granicy w Słubicach, gdzie Straż Graniczna przekazywała go kurierom medycznym, a ci udawali się z tą niezwykłą przesyłką na odpowiednie lotnisko. W ciągu maksymalnie 72 godzin woreczki z życiem trafiały do pacjentów w odległych od Polski krajach. Taką samą trasę pokonywał materiał przeszczepowy dla polskich pacjentów od „bliźniaków genetycznych” z innych zakątków świata. Koronawirus nie wstrzymał transplantologii i Fundacji DKMS, a wyzwanie to pokazało, że idea dawstwa szpiku nie ma granic, nawet, gdy te są zamknięte.Akcje rejestracjiNa przestrzeni 15 lat Fundacja DKMS zorganizowała łącznie 21 454 akcje rejestracji potencjalnych dawców szpiku – stacjonarne oraz te, które odbywały się wirtualnie. Podczas nich nie tylko zachęcała osoby pomiędzy 18. a 55. rokiem życia do zostania potencjalnym dawcą, ale również edukowała i obalała mity, które krążyły wokół dawstwa szpiku. Dzięki systematycznym działaniom na rzecz idei dawstwa szpiku, dziś Polska jest 3. krajem w Europie i 5. na świecie z największą liczbą zarejestrowanych potencjalnych dawców szpiku, a Fundacja DKMS - największym Ośrodkiem Dawców Szpiku w kraju. Polacy naszpikowani wiedzą – ogólnopolska edukacjaLiczne kampanie społeczne, spoty reklamowe, obecność w mediach społecznościowych i tradycyjnych, 
a także angażowanie różnych społeczności w aktywności na rzecz dawstwa szpiku składają się na 15-letnią działalność Fundacji DKMS w obszarze edukacji. 

Jednym z projektów edukacyjnych, rozpoczętych przez fundację w 2013 roku, jest HELPER’S GENERATION, realizowany na uczelniach w całej Polsce. Każdego roku - wiosną i zimną - studenci edukują swoich kolegów i koleżanki oraz organizują akcje rejestracji potencjalnych dawców szpiku, angażując w te działania władze uczelni, lokalne media i całą społeczność akademicką. Do dziś, podczas 15 edycji akcji, studenci zarejestrowali 163 tys. potencjalnych dawców szpiku, z których już 1480 miało okazję pomóc swojemu „bliźniakowi genetycznemu”.

Widząc zainteresowanie młodych osób ideą dawstwa szpiku, w 2016 roku fundacja rozpoczęła kolejny projekt edukacyjny - #KOMÓRKOMANIA, skierowany do uczniów i ich rodziców, a także nauczycieli szkół ponadpodstawowych, który realizuje we współpracy z Kuratorami Oświaty. Jego celem jest przeprowadzenie akcji edukacyjno-informacyjnych na temat dawstwa szpiku podczas zajęć lekcyjnych. Uczniowie organizują również akcje rejestracji wśród osób pełnoletnich. Dotychczas zarejestrowali 82 tys. potencjalnych dawców szpiku, a 559 z nich zostało już dawcą faktycznym.

Edukacja od najmłodszych lat to niezwykle ważny element idei dawstwa, która zaczyna się od wiedzy oraz świadomej decyzji potencjalnego dawcy. Program Rozwoju Polskiej Transplantologii i Wsparcia Pacjentów Żeby jeszcze mocniej wspierać osoby chorujące na nowotwory układu krwiotwórczego, a także ośrodki medyczne, w których są leczone, od 2018 roku fundacja prowadzi Program Rozwoju Polskiej Transplantologii i Wsparcia Pacjentów, będący dopełnieniem misji Fundacji DKMS. Jego celem jest towarzyszenie osobom chorym od momentu diagnozy aż do całkowitego powrotu do zdrowia. To projekt, który nie tylko wspiera, ale i zmienia polską transplantologię oraz hematoonkologię. W jego ramach fundacja zapewnia m.in. wsparcie pacjentom w obszarze diety, pomocy psychologicznej oraz rehabilitacji, a także szpitalom w zakupie urządzeń medycznych, budowy, rozbudowy czy remontów oddziałów – „Dar Fundacji DKMS”. Dotychczas fundacja wsparła 44 kliniki i szpitale hematoonkologiczne w całej Polsce, przeznaczając na ten cel ponad 20 000 000 zł.

Programu Rozwoju Polskiej Transplantologii i Wsparcia Pacjentów to także działania na rzecz nauki, ponieważ innowacyjne rozwiązania i metody leczenia mogą stanowić decydujący czynnik w walce z nowotworami krwi. Dlatego właśnie w 2019 roku fundacja uruchomiła „Grant Naukowy Fundacji DKMS” skierowany do młodych naukowców, którzy swoją pracę skupiają m.in. wokół transplantologii hematologicznej oraz terapii komórkowych. W ramach pięciu edycji projektu, Fundacja DKMS przyznała 8 grantów na łączną kwotę 1,6 mln złotych.

Od 2022 częścią programu stała się również „Dotacja Fundacji DKMS”,wspierająca finansowo projekty organizacji pacjenckich, które doskonale znają potrzeby osób chorych oraz ich bliskich. Dotychczas fundacja wsparła 16 projektów na rzecz pacjentów hematologicznych oraz ich bliskich na łączną kwotę bliską 950 tys. zł. Działania przeprowadziło 13 organizacji, które zgłosiły się do konkursu w latach 2022-2023.Wyzwania na przyszłość

Z okazji 15-lecia działalności Fundacji DKMS chcemy z całego serca podziękować wszystkim przyjaciołom fundacji, którzy przez ten czas wspierali nas i sprawili, że idea dawstwa szpiku jest dziś obecna w społeczeństwie. Dziękujemy dawcom, pacjentom, darczyńcom wolontariuszom, będącym ambasadorami tej pięknej idei, która ratuje życia. Dziękujemy również za ogromne zaangażowanie mediom oraz osobom znanym, które pomagały nam nagłaśniać temat dawstwa szpiku w przestrzeni publicznej. Ponad 1,9 mln potencjalnych dawców szpiku w bazie Fundacji DKMS to w dużej mierze Państwa zasługa – powiedziała Ewa Magnucka – Bowkiewicz, prezes Fundacji DKMS

Przed nami wciąż wiele wyzwań, z którymi w najbliższym czasie - i w kolejnych latach - będziemy musieli się zmierzyć. Pomimo tego, że w bazie potencjalnych dawców szpiku Fundacji DKMS jest już ponad 1,9 miliona osób, to nadal niespokrewnieni dawcy szpiku są bardzo potrzebni pacjentom i polskiej transplantologii. Jak pokazują statystyki, tylko 25 proc. osób chorujących na nowotwory krwi znajduje zgodnego dawcę w rodzinie – pozostali chorzy muszą liczyć na pomoc osoby, której nie znają. Potrzeby pacjentów są wciąż ogromne. Co 40 minut w Polsce ktoś dowiaduje się, że choruje na nowotwór krwi a każdego roku blisko 800 osób zostaje zakwalifikowanych do przeszczepienia szpiku. Zachorowalność na nowotwory krwi wzrasta, dlatego baza potencjalnych dawców powinna nieustannie się powiększać, a tymczasem każdego roku blisko 15 000 dawców z bazy Fundacji DKMS jest niedostępnych. Często są to problemy zdrowotne, sytuacja życiowa, wyprowadzka czy tak błaha – a jednocześnie niezwykle istotna kwestia – jak zmiana danych kontaktowych. To potencjalnie o 15 000 mniej szans na drugie życie, dlatego rejestracja nowych potencjalnych dawców szpiku i będzie dla nas priorytetem – dodała Agnieszka Wodzińska, wiceprezes Fundacji DKMS

Więcej informacji o Fundacji DKMS: www.dkms.pl

Misją Fundacji DKMS jest znalezienie dawcy dla każdego pacjenta na świecie potrzebującego przeszczepienia krwiotwórczych komórek macierzystych. Fundacja działa w Polsce od 2008 roku jako Ośrodek Dawców Szpiku w oparciu o decyzję Ministra Zdrowia oraz jako niezależna organizacja pożytku publicznego wpisana do KRS 0000318602. Przekazywane na rzecz Fundacji DKMS 1,5 % wspiera walkę z nowotworami krwi. To największy Ośrodek Dawców Szpiku w Polsce, w którym zarejestrowanych jest się ponad 1 900 000 dawców, spośród których 13 000 (styczeń 2024) oddało swoje krwiotwórcze komórki macierzyste lub szpik pacjentom zarówno w Polsce, jak i na świecie, dając im tym samym drugą szansę na życie. Aby zostać potencjalnym dawcą, wystarczy wejść na stronę www.dkms.pl i zamówić pakiet rejestracyjny do domu.


mat. prasowe, fot. Filip Klimaszewski